Yıldızlar etrafına ışık ve ısı saçan gazdan oluşan gök cisimleridir. Yüzyıllar boyunca birçok bilim insanı gökteki olayları incelemişlerdir. Fakat asıl büyük gelişmeleri gerçekleştiren Galileo´dir. İtalyan fizikçi ve astronom Galileo kendi adını taşıyan bir teleskop yaparak gökteki yıldızları incelemiş ve ardından teleskoplar geliştirilerek günümüz astronomi bilgilerine ulaşmamızı sağlamıştır.
Yıldızları renklerine ve yaşlarına göre 3´e ayırmak mümkündür: Yaşlı olan yıldızlar kırmızı renklidirler.
BBC´nin haberine göre yıldızların yaşı aynı zamanda dönüş hızlarına da bağlıdır. Yıldızlar yaşlandıkça dönüş hızları da azalır. Amerikalı gök bilimcilerin hesaplamaları sonucunda bir milyar yıldan yaşlı bir yıldızın dönüş hızı ölçülebilmektedir. Hesaplamalar da tahminlerine yakın çıkmıştır. Orta boy yıldızlar sarı renklidirler. Orta boy olan ve Dünyamızı ısıtan Güneş Dünyaya en yakın yıldızdır ve 8 ışık dakikası (149.6 milyon km) uzaklıktadır. Genç olan yıldızlar ise mavi veya beyaz renktedirler.
Yıldızların ömrü büyüklüğü ile orantılıdır. Büyük olan yıldızlar enerjilerini çok çabuk harcarlar ve ölümleri çabuk olur. Küçük yıldızlar ise daha tasarrufludurlar. Ömürleri daha uzun olur. Büyük bir yıldız öldüğünde genelde kara deliğe ya da süpernovaya(bazı yıldızların nükleer reaksiyonlar sonucu çok şiddetli bir şekilde patlaması) dönüşür.
Peki, yıldızların sahip olduğu enerjinin kaynağı nereden gelmektedir?
Yıldızların yapısında hidrojenden ağır demire kadar birçok element bulunmaktadır. Demire kadar olan elementler çekirdek tepkimeleriyle, demirden ağır elementler ise büyük yıldızların patlamasıyla oluşan süpernovaların ortaya çıkardığı çok büyük enerji sayesinde ortaya çıkmaktadır. Yıldızlar ilk olarak enerjisini hidrojeni helyuma dönüştürerek üretirler. Çekirdekteki hidrojen atomlarının bitmesiyle de helyum atomları bir araya gelirler ve tepkime ile karbon atomuna dönüşürler. Helyumların yanmasıyla da merkezdeki sıcaklık artar ve yıldızın içindeki basınç artmaya başlar. Bu da yıldızın genişlemesine sebep olur. Ve kırmızı bir top kütlesine doğru dönüşmeye başlar.
Kaynak: fizikist.com
İsa Orhan/ Çıldır Manşet