ÂŞIK KASIM ŞENLİK

                                                          ÂŞIK KASIM ŞENLİK ( 1872- 1958)                                                                                                                           

           1872 yılında Suhara (Âşık Şenlik) köyünde dünyaya geldi. Babasının adı Âşık Şenlik Anasının adı Hüri Hanım. Âşık Kasım Çıldır Bozyiğit (Gehreşen) köyünden Sona hanımla evlenir. Salih, Nuri, Tahir, Yılmaz ve Perihan adlı çocukları olur. 

      Babasının yanında (Âşık Şenlik–1850–1913) çıraklık yapan Âşık Kasım babası öldükten sonra da âşıklığa devam eder. Âşık Kasım daha çok babasının hikâyelerini anlatır ve türkülerini söylerdi.

       Âşık Kasım yaşamı süresi içinde birçok çırak yetiştirmiştir. Bunlar Âşık Mehmet Hicrani, Âşık Şeref Taşlıova, Âşık Dursun Durdağı Âşık Nuri (Oğlu)Âşık Yılmaz Şenlikoğlu (Oğlu) ve Âşık Murat Karahan

        Âşık Kasım’ın günümüze yansıyan şiirleri pek azdır. Düğünlerde sürekli usta malı söylemiştir. İyi bir hikâye anlatma yeteneğine sahipti.

      Âşık Kasım 1958 yılında ölür ve köy mezarlığına defin edilir.

     

 Âşık Kasım’a ait bir şiir

 

         CUMHURİYET

 

Şükür edek yüce bayram yetişti.

Cumhuriyet temel kurdu cihana

Vatandaşlar derin fikire girişti

Ruhlu bir teşkilat yazdı her yana

 

Bu bir zamandır eşitin duyun

İnnen bele otlar kurt’nan ile koyun

Bütün Türkler olduk bele kol boyun

Nara vurup yeryüzünde sallanan

 

Kasım kurban olsun bir böyle mülke

Cihan bizim oldu şad oldu ülke

Hep rahmet deyin Atamız Türk’e

Canım kurban olsun koyduğu yurda.

 

      Âşık Şenlik’in oğlu Namaz Rusya tarafında bilinmeyen bir nedenle ölü

Bulunur. Kardeşinin ölüm haberini alan Âşık Kasım acı haberi anasına şöyle der.

 

Dinle ana vasıf edim hali

Zevki zulumata dönüp namazın

Zalım zindanına zirir dest etti

Kapandı kapısı yolu namazın

 

Namazdan namaza zikir vadesi

Dua ile belki yele sedesi

Sızıllar uşağı ağlar balası

Hiçbir yana çatmaz eli namazın.

 

   “Çıldır’ın Başköy halkından Hacı Sanı çocuğunun sünnet düğünü için diğer oğlunu Suhara’ya gönderir. Âşık Nuru’yu düğüne götürmek için köye gelen delikanlı Âşık Kasım’a durumu anlatır. Aralarında geçen kısa bir konuşmadan sonra. Âşık Kasım, torunları Fikret ve Zeycan’ın elinden tutup delikanlı ile birlikte oğlu Âşık Nuru’nun mezarının yanına gelirler.”

 

 

Bakalım Âşık Kasım mezarda ne söyler.

 

Başımın sertacı ezizim oğul

Kalk balam gül yüzünü görmeğe geldim

Bir yanda evladın kanlar ağlıyor

Toprağına yüzümü sürmeğe geldim

 

 Kimler yazdı mezarının taşını

Kimler yazdı tarihini yaşını

Kara toprak örttü kirpiğini kaşını

Allah emaneti vermeğe geldim

 

Kasım Şenlik der dermanım yoktur

Tanrı senden özge gümanım yoktur

Bayram gelir benim kurbanım yoktur

Kalk bu canım sana kurban vermeğe geldim[i].

 

 

    Âşık Şenlik, oğlu ve çırağı Kasım’la beraber Kobyan-  Zahan[ii] köyünde Murat Ağa’nın evine misafir olurlar. Bu köyde âşıklara ve saz çalanlara çok kızan ve bunun günah olduğunu söyleyen bir imam vardır. Köye iki aşığın geldiğini öğrenen imam, Murat Ağa’nın evine giderek, saz çalmanın günah olduğunu Şenlik’e anlatmaya çalışır. Bunun üzerine Şenlik oğlu Kasım’la birlikte sazların alarak meydana çıkarlar[iii].

 

 

Âşık Şenlik-Âşık Kasım Atışması

Baba Oğul Değişmesi.

 

Şenlik

 

Al suvalım budur ey bala Kasım

O nedir ki kıyamete kalıptır.

En iptida Âdem ata yediği

O nedir ki ne diyardan gelipti.

 

Kasım

 

Al cevabım budur ey baba Şenlik

Günah sevap gıyamete galıptı

Eh iptida Âdem ata yediği

Ağ üzümdü o Cennet’ten gelipti.

 

Şenlik

 

Birinci âşıksan mana ver haber

Kimiydi cengine kastetti sefer

Habil vuruf Kabil ölmezden evvel

O kimiydi ölüm yokken ölüftü.

      

Kasım

 

Birinci âşıkam al menden haber

Azazil cengine kastetti sefer

Habil vuruf Kabil ölmezden evvel

Can kavmidir ölüm yokken ölüftü

 

Şenlik

 

Birinci âşık ta seni sınadı

Dinleyene bu sözlerin manadı

Arştaki horozun kaçtır kanadı

Her pervazı kaç yelkene dalıftı

 

Kasım

 

Birinci âşık ta meni sınadı

Dinlemişem her sözlerin manadı

Arştaki horozun beş yüz kanadı

Her pervazı bir yelkene dalıftı.

 

Şenlik

 

Birinci âşıkam sevdaya seyyat

Sarraf oluf zere vuraram kıymet

Arş horozun kanadında kaç ayet

Hangi renkten donu hadden oluftu.

 

Kasım

 

Birinci âşıkam sevdaya seyyat

Arş horozun kanadında üç ayet

Ba besmele kef kelmeyi şahadet

Lehüm hükmü yeşil hadeden oluftu

 

Şenlik

 

Birinci âşıkam hıfzımda kuran

Mana bade verdi pirlerle eren

İdris güneşin yanında can veren

İsmi de Cennette sedalanıftı

 

Kasım

 

Birinci âşıkam hıfzında Kuran

Sana bade verdi pirlerle eren

İdris güneşin yanında can veren

İsmi de Cennet’te sedalanıftı.

 

Şenlik

 

Birinci âşıkam harfini seçim

Lügati sen söyle manasın açım

Kaç kes vahiy geldi Muhammet için

Kaç vahyini gayrileri bilifti

 

Kasım

 

Birinci Âşıkam harfini seçim

Lügatini söyle manasın açım

Yüz yirmi dört min vahiy geldi Muhammet için

Altısını gayrileri bilifti.

 

Şenlik

 

Birinci âşıksan cevabımı say

Kimden oldu ol Resul’e hüsnü ray

Nübüvetten vahiy geldi neçe ay

Neçe ayda hükmü şövlelenifti

 

Kasım

 

Birinci âşıksan cevabını say

Hak’tan oldu ol Resul’e hüsnü ray

Vahiy geldi iki yüz yirmi altı ay

Yirmi üçte hükmü şövlelenifti.

 

Şenlik

 

Birinci âşıka cevabım budu

Yer altta balığın bil nedi adı

Gaç kadem üsttedi meskeni nedi

Nedir ki onlara sütun alıftı

 

Kasım

 

Birinci âşıka cevabım budu

Yer altta balığın Yehmut’tur adı

Yedi kalem üstte meskeni sudu

Rüzgâr da onlara sütun alıftı

 

Şenlik

 

Birinci âşıksan sözün manası

Yer altta üvezin var mı anası

Donu neden bilsen nedir binası

Cismi de ne yerde heyyet buluftu.

 

Kasım

 

Birinci âşıkam sözüm manası

Yer altta üvezin yoktur anası

Donu sarı zaferenden binası

Cenneti Âlâ’da itam buluftu.

 

Şenlik

 

Birinci âşıkam al suval sözü

Hak nerede yarattı Kızıl Öküzü

Ne üstte adı var neçe min gözü

Hangi ayet üzre kalem çalıftı.

 

Kasım

 

Birinci Âşıkam al cevap sözü

Firdevs’te yarattı Kızıl Öküzü

Lahûse’dir adı kırk mindi gözü

Sureyi Bakara kalem çalıftı

 

Şenlik

 

Birinci âşıkım meydana girdi

Suval cevap verip vasfı hal sordu

O kimiydi Kızıl Öküzü burdu

Kimiydi hakkında mümkün kılıftı.

 

Kasım

 

Birinci âşıkım meydana girdi

Suval cevap verip vasfı hal sordu

Mikail’dir Kızıl Öküzü burdu

Cebrail hakkında mümkün kılıftı

 

Şenlik

 

Birinci âşıksan hıfzet lisanım

Bilirem sabrını lütfu ihsanım

Adı nedir Musa’daki asanın

Ne yerde bahş oluf fedalanıftı

 

Kasım

 

Birinci âşıkam hıfzı lisanım

Bilirem sabrını lütfu ihsanım

Subhan el mübindir adı asanın

Cennet’ten bahş olup fedalanıftı.

 

Şenlik

 

Birinci aşıkam vasfedim şimdi

O kimiydi ecel tahtına mindi

Öldü çıktı göye dirildi indi

Gene arşa kalktı cudalanıftı

 

Kasım

 

Birinci âşıkam vasfedip şimdi

Harun idi ecel tahtına mindi

Öldü çıktı göye dirildi indi.

Gene arşa kalktı cudalanıftı

 

Şenlik

 

Şenlik’te okudu elifi bayı

Ders alıp öğrenip her bir imlayı

Hangi günde bina kurdu dünyayı

Nez günde müddeti hitam buluftu

 

Kasım

 

Kasım’da okudu elifi bayı

Hem de öğrenmişem her bir imlayı

Pazar günü bina kurdu dünyayı

Cuma’da müddeti hitam buluftu[iv].

 

 

 

    Âşık Şenlik Ve Oğlu Âşık Kasım’ın Çıldır Yıldırımtepe (Rabat) köyünde ki karşılaşması.

 

Kasım

 

Âşıklar içinde olufsan bir Şah

Söyletmeden özüne dinersen

El elden üstündür ta arşa kadar

Sanma ki yalnız sen ehli hünersen

 

Şenlik

 

Tehlike duvara verme yanını

Uçarsa koparır Nuh tufanını

Eceli mağallah alar canını

Ey mi olur bu mecliste gebersen

                ...

Kasım

 

Sahapsız görüpsen meydanını düz

Başlı başlı ölçme dalı gelir tez

Ölçülmemiş endaz biçilmemiş bez

Laf atıban hersli hersli cırarsan

 

Şenlik

 

Ersemiş nar kimi hasım güderem

Cenge salar dal kaddini budaram

Seni doğduğuna peşmen ederem

Öz ölümün indi özün arasın

             ...

 

Kasım

 

Ahbaplık etmesek aşnalık olmaz

Dinleyen ağalar şad olup gülmez

Baba da oğlun gusruna galmaz

Niye töhmet edif meni gınarsan

 

Şenlik

 

Ne deyim sen kimi bevefa dosta

Şikeste gönlümü eyledin hasta

Ne demirdin Âşık Şenlik sen usta

Semeri gurtardın cili yiyersen[v].