MİLLİ MÜCADELE´DE ÇILDIRLI KAHRAMANLAR

       93 Savaşı´ndan (1877) önceleri olduğu gibi. ´Kırk Yıllık Kara günler´ (1878?1918) çağında ve Milli Mücadele sırasında da Çıldır´dan sayılı kahramanlar yetişmiş, şanlı ve şerefli mücadeleler yapmışlardır.

     Hiç bir köyünde Ermeni, Gürcü, Rum veya türlü adlarla anılan Rus kolonileri gibi yabancı bulunmayan Çıldır ilçemizde, milli düzen kurup korunma bu yüzden kolay olmuştur.

    1914 Kasımında Pasinler´de Köprüköy Savaşında bozulan Ruslar, Aralık 1914´te Sarıkamış üzerine yürüyen ordumuz karşısında tam bir paniğe uğradılar; Ardahan´ı da bırakıp kaçtılar.

    29 Aralık 1914 ? 4 Ocak 1914 günlerinde Ardahan´da Ardanuç üzerinden gelen bir resmi çetemizin AL BAYRAĞI dalgalandırması, Çıldırlılar´ı da Moskof esaretinden kurtuluş umuduyla coşturup, gönüllerini kaynattı.

   Sarıkamış Felaketimiz üzerine ordumuzun açıkta dağlarda donarak erimesi üzerine, kendini toparlayan Rusların silahsız Türk halkını, ´Osmanlı Ordusunun Ardahan´a girmesine sevindiniz, bayram ettiniz´ diye asi sayması üzerine, kanlı 3 Ocak 1915 gününden başlayarak Uzun mızraklı, uzun tüylü kadana atlı Sibrıski - Kazak Tugayı Çıldır´da yol boyunda; Kenarbel, Zurzuna, Meryem, Cambaz, Purut, Rabat köylerini çoluk çocuk gözetmeden kırgına uğrattılar, para ve eşyasını yağmaladılar. Öteki köylüler kış günü çoluk çocuğu ile dağlara çekilip sığındılar.

     ?Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi 1915 yılı Nisan-Ekim arasında geçen altı ay zarfında, Ardahan ve 35 köyünde çok zor durumda bulunan, savaştan zarar görmüş 4989 büyük ve 2360´da on yaşından küçük olmak üzere toplam 7349 kişiye 2070 pud un,400 pud tahıl, 2974 Manat da nakit para yardımında bulunmuştur.

        Cemiyet-i Hayriye Ardahan´da açtığı şubesi vasıtasıyla bu faaliyetleri gerçekleştirirken, Ardahan´ın Çıldır, Göle ve Posof kazalarına da teşkilâtını yaymıştır. Cemiyet-i Hayriye Çıldır´a Rıza Karaşarov, Ali Han Kantemirova Baba Bey´i göndererek burada teşkilatını oluşturmuş, bunun üzerine çok tedirgin bir durumda bulunan Çıldır halkı kendisini toparlamıştır. Çıldır´dan birçok kişide Cemiyet´in kurduğu teşkilâta girerek, yardımların halka dağıtılmasında cemiyet temsilcilerine yardımcı olmuşlardır[1]

     Purut köyünden Amucaoğulları´ndan (şimdi Vural) Nebioğlu Kamil Ağa (1866?1944), Koravel köyünden Molla Mustafaoğulları´ndan (şimdi Erdoğan) Kamil Ağa (1857?1944), Zığarıstav köylü Hacıoğulları´ndan (şimdi Bingöl) Deli Ağa (1851?1947) İslam Cemiyeti Hayriyesi´nin Çıldır teşkilatında çalışarak aç ve yoksul halka un, şeker gibi yiyecek ve giyim eşyasının dağıtımında öncülük ettiler.

    Gerek 1917 Seyim Hükümeti, gerekse 1918?1919 Milli Şura zamanında da bu iki Kamil Ağalar ile Deli Ağa ve Yukarıcanbazlı Ahacanoğlu İlyas Ağa, Gökçe Ağa ile Aslan ağa Calalı (Doğruyol) Koçuoğlu Mansur Ağa, Pekreşenli (Gülyüzü) Ağadede, Suhara´dan (Âşık Şenlik)  Kasımoğlu Hasan Ağa ve Haley Ağa milli teşkilatın başında halkı silahlandırmış olarak çalıştılar. 1918 Nisanındaki İlk Kurtuluşa değin; güneyde İğnezor, doğudaki Aktaş (Ahılkelek) ve batıdan Beyrehatun (Ardahan) üzerinden gelen Ermenilerle savaşarak düşmanı Çıldır toprağına sokmadılar. Bu üç cepheden en çok Zarşat (Arpaçay) üzerinden gelen Ermenilerle İğnezor yönünde savaşıldı. Calalı Mansur Ağa, Yukarıcanbazlı Ahacanoğlu Aslan Ağa, Pekreşenli Ağadede, Koravelli Hamit Ağa (Erdoğan), Purutlu (Kamil Ağaoğlu) Paşa bu cephede çok yararlılık gösterdiler.

     Nisan 1918´de Kars ili kurtulduktan sonra 30 Ekim 1918 Mütarekesi´ne göre ordumuz 1914 sınırı gerisine çekilmeye başladı. 5 Kasım 1918´de Kars´ta kurulan MİLLİ ŞURA adlı geçici Yerli Türk Hükümeti´nin Çıldır Şubesini de anılan halk öncüsü kahramanlar kurdu. 1918 başlarında Purutlu ve Koravelli Kamil Ağalar ile Suharalı Kasımoğlu Hasan Ağa ve Canbazlı İlyas Ağa Milli Şura mümessilleri arasında Bakü´ye giderek Milli Azerbaycan Türk Hükümeti´nden yardım olarak para ve silah istediler. Silah alamadılar ancak arkalarından istenen para gönderildi.

    13 Nisan 1919´da İngilizler hile ile Kars´ta Milli Şura Cenupu Garbi Kafkas Hükümeti Parlamentosu´nu basıp mümessillerini Malta´ya sürerken 18 gün yaşayan Kukla ve Karma Kars Şurasında Ermenilere alet olmak istemeyen Çıldır´ın Zinzal (şimdi Güvenocak) köylü Hacıoğlu Doktor Esat Oktay Bey 30 Nisan 1919´da savaşarak Çıldır´a geldi. Geçici Kars Hükümeti´nde Parlamento Başkanı ve teşkilatçı, yiğit bir aydın sayılan Doktor Esat Oktay, 1919 Mayıs başlarında yeniden Çıldır Milli Şurasını düzene koydu; Purutlu Kamil Vural Ağa´nın başkanlığında, Koravelli (şimdi Sazlısu) Kamil Erdoğan Ağa, Zığarıstavlı (şimdi Öncül köyü) Deliağa Bingöl, Pekreşen (şimdi Gülyüzlü) köylü Ağadede, Sukhara (şimdi Yakınsu) köylü Molla Nebi ve Kasımoğlu Hasan Ağa ile Doktor Esat´tan kurulan 7 kişilik Merkez Heyeti yine Çıldır´ın idaresini eline aldı. Zarşat, Ardahan ve Ahılkelek üzerinden baskın yapan Ermenilere karşı Çıldır Milislerini sevk ve idare ettiler. En çok, cephane azlığından bunaldılar.

   1919 Mayısından 1921 Şubatındaki Çıldır´ın Son Kurtuluşuna değin Çıldır Milli Şurası kolu çalıştı. Ardahan´dan Zurzuna´ya gelen Ermenilerin Çıldır Kaymakamını Mayıs başlarında geri çeviren Milli Heyet, ordumuzdan kalan ve 1915´te Ruslara tutsak düşmüşken 1917´de Gediksatılmış gibi köy kamplarından kurtarılmış bulunan 45 Mehmetçiği, gönüllü Milislerimizin talim ve terbiyesi ile birik kumandasına tayin etti. Zarşat cephesinde Taşbaşı´nda Ermenilerle çok vuruştular.

    10 ay süren Zurzuna´daki Gürcü işgali tesirsiz ve köylere dokunamaz halde geçti. İki Kamil Ağa ile Canbazlı İlyas Ağa bunalınca Oltu´ya gidip 1919 yazında Narman´daki Eyüplü Halit Bey (Paşa) ile teması sağladılar, cephane aldılar. Doktor Esat Bey de Bakü´ye kaçmak zorunda kaldı. 1919 güzünde Halit Bey´den belge ve şifreler alarak Çıldır´a dönen kahramanlar 30 Ekim 1920´de Kars kurtulduktan beş gün sonra 9. Tümen Kumandanı Deli Halit Bey´in gönderdiği irtibat zabiti Yüzbaşı İhsan Nuri´nin getirdiği mektup üzerine Çıldır´dan, resmi Gürcü işgaline rağmen, 600 Gönüllü Milis yazarak Taşköprü köyünde topladılar. Burada İhsan Nuri Bey´in tertibi ile iki taburlu bir Çıldır Gönüllü Alayı kuruldu.

    Tabura Purutlu Kamil Ağa´nın oğlu Paşa Bey, 2. Tabur´a da Calalı Ali oğlu Kasım Ağa kumandan oldu. İki Kamil Ağa da başuçlarında atlı olarak Gümrü´ye ve oradan da Cacur´a giderek ordu birliklerimizin yanında Ermenilerle savaştılar. Deli Halit Bey Aralık 1920´de Yunan Cephesine tayin edilince Çıldır Alayı da izinle cepheden ayrılıp, evlerine dağıldı. Gürcüler bunlara dokunamadı[2].

RESMİ KAYITLARDAN ALINAN ÇILDIRLI AZİZ ŞEHİTLERİMİZİN VE GAZİLERİN LİSTESİ

 1-) Suvari Yüzbaşı Hamitoğlu Rasim: 8 Ağustos 1921 (Kurtuluş Savaşında) Katrancı bölgesinde şehit.

 2-) 1893 doğumlu, Üsteğmen Hüseyin Hüsnü (Dağıstanlı) (28 Yaşında) 28.8.1921´de

     Sakarya´da Toydemir bölgesinde şehit.

 3-) 1316 (1900) doğumlu Taşır oğlu İskender, Çanakkale Birinci Cihan Savaşı ve birçok

Savaşlarda bulunmuş, birçok yara aldıktan sonra 2 Temmuz 1918´de 1.Tümen Sıhhiye

Bölüğüne yaralı getirildiğinde şehit olmuştur. Köyünü tespit edemedik. Ancak Çıldırlı

Diye geçmekte.

 4-) Çıldır, Zurzuna köyünden Seyit Ahmet Oğlu Abdurrezzak 1316 (1900) doğumlu,

     29.10.1332(1916) 16 yaşında ve Birinci Cihan Savaşında, tayyare bombası ile şehit.

     Çanakkale´de süvari er.

5-) Çıldır, Taşatman (Daşbaşı) köyünden ve 1316 (1900) doğumlu, Turan oğlu

     Şavkı Recep piyade er. 22 yaşında İstiklal Savaşında 26.8.1338 (1922´de) Şehit.

     61.Tümen (Salih Omurtağın Tümeni) 190. Alay 3.Tabur ve 10.bl.´de piyade er.)

 6-) Çıldır, Taşköprü köyünden Ali oğlu Arif Koca Hüseyin 1316 (1900) doğumlu,

     Kurtuluş İstiklal savaşında ve Eşme civarında 2.10.1338 (1922) de şehit er.

7-) Kore Türk Tugayı´nda muhabere onbaşı Himmet oğlu 1929 doğumlu,

     Selahattin Gümüş ( askere gidiş tarihi 20.10.1950) 29 Kasım 1952´de Kore´de şehit (23 yaşında).

 8-) Çıldır, Bozyiğit köyünden Yasin oğlu Efraim Demir, 1951 doğumlu, 23.11.1972´de

     Askere alınmış ve 23.7.1974´de Kıbrıs´ta şehit (23 yaşında)

 9-) Çıldır, Kayabey köyünden 1971 doğumlu, Alibey oğlu Erdoğan Sarıgül. 30.5.1992´de

     güvenlik harekatında şehit.

 10-) Çıldır, Karakale köyünden 1973 doğumlu, Mehmet oğlu Sunay Sarıkaya. 27.1.1994´de güvenlik harekâtında şehit.

11-) Çıldır, Âşık Şenlik köyünden 1973 doğumlu, A.Muratoğlu Yahya Gündoğdu.

       21.3.1994´de güvenlik harekâtında şehit.

 12-) Çıldır, Horoz Öttü köyünden 1974 doğumlu, Torun oğlu Engin Türe. 13.9.1994´de

        güvenlik harekatında şehit.

13-) Çıldır, Taşdeğirmen köyünden 1974 doğumlu Dilaver oğlu Murat Karayazı.                            28.8.1994´de güvenlik harekâtında şehit.

14-) Çıldır, Âşık Şenlik köyünden 1975 doğumlu, Kemal oğlu Taner Karadeniz.

        31.7.1996´da güvenlik harekâtında şehit.

15-) Çıldır, Kenarbel köyünden 1968 doğumlu, Nuri oğlu Şemseddin Oğuz. 23.2.1995´de

Şehit[3].

16-Sezgin Yolcu Eşmepınar köyünden 1966 doğumlu Öğretmen eğitim şehidi 1988 Gercüş-Batman

 17-Gürbüz Kaçakçı Çıldır 1970 doğumlu Piyade Çavuş Paşaköy-Kıbrıs

 18-Mehmet Günay Çıldır 1972 doğumlu P.Er Şırnak

19-Naci Özhal Çıldır 1972 doğumlu Piyade Teğmen 1997 Kuzey Irak

20-Harun Korkmaz Çıldır 1976 doğumlu J.Er Şemdinli Hakkari

21-Metin Karabıyık Çıldır-Yk. Canbazköyü 1970 doğumlu J.Uzm. Çavuş 1998 Çukurca- Hakkari

22-Ercan Çukurçayır Çıldır 1984 doğumlu J.Er 2006 Van[4]

23-Ufuk ORHAN                       İç Güvenlik-Gazi     Taşdeğirmen Köyü Çıldır

24-Celal KIRMIZITAŞ                          İç Güvenlik-Gazi       Yıldırımtepe Köyü Çıldır[5]

ÇILDIR KÖYLERİNDE, MİLLİ MÜCADELEDE ERMENİLERLE SAVAŞTA ŞEHİT OLANLARIN LİSTESİ.

 1-Çıldır, Kaybey köyü, Tataroğlu Mehmet Ağa

 2-Çıldır Kayabey Köyü, Kadir oğlu Şahvelet,(Ermenilerin en çok korktuğu kahraman kişi. Haksız günahsız yere ermecilerin katlettikleri, yaktıkları kadın, çocuk, ihtiyarların intikamını alan bir kahraman)

 3-Çıldır Kayabey köyü, Mollagillerden Esi Dayı,

 4-Çıldır, Kayabey Köyü, Deli Veysel,

 5-Çıldır, Kenarbel Köyü, Bayramağa,

 6-Çıldır, Öncül Köyü, Ağa Oğlu Lütfü* (16 Mart 1918,Deli Ağa´nın oğlu)

 7-Çıldır, Öncül köyü, Coşkun oğlu Rasim,

 8-Çıldır, Öncül Köyü, İbrahim oğlu Şükrü Bulakbaşı

 Sayın Ramazan Korkmaz 1918 yılında Çıldır´da yapılan Ermeni mezalimini anlatan eserinde şöyle yazmaktadır.?Canlı şehitlerden tespit ettiğim, Çıldır´lı şehitlerimizin isimlerini tespit etmek imkânı olmayıp, ancak köyleri ile şehit olanların kaç kişi olduklarını rahmetle anarak yazalım. Türk ordusunun 26 Mart -4 Nisan 1918´de Ardahan´ı kurtarması ile buradan kaçan ermeniler, evvela Ardahan Ölçek köyünde çocuk-kadın-ihtiyar kimi yakaladılarsa,80 kişiyi bir dama doldurup yaktıktan sonra, Çıldır´ın Ardahan yolu üzerindeki Meryem köyünden 77, Koçgüden-Terekeme Çayıs (Semiha Şakir) köyünden 50, Yıldırım Tepe köyünden 19, Sazlısu Köyünden 14 olmak üzere toplam 160 kişiyi zülüm, işkence ile kuşuna dizerek öldürmüşler[6]...

        ÇILDIR ASKERLİK ŞUBESİNDE KAYITLI KURTULUŞ SAVAŞI GAZİLERİ

1-Akkiraz köyünden Necip oğlu 1316 (1900) doğumluAydın Aydın

2-Kaşlıkaya köyünden 1901 doğumlu Aslan oğlu Aydemir Yıldız (1921?1923)

3-Kaşlıkaya köyünden 1900 doğumlu Mehmet oğlu Ethem Bulut (1921?1923)

4-Çıldır-Zurzuna mahallesinden 1900 doğumlu Kadir oğlu Ruşen Yılmaz (1921- 1924)

5-Çıldır-Zurzuna Mahallesinden 1899 doğumlu Şirin oğlu Dede Şirin (1921- 1923)

6-Çıldır-Zurzuna Mahallesinden 1900doğumlu Allahverdi oğlu Himmet Ağa kişi (1922?1924)

7-Çıldır Beğrehatun köyünden 1900 doğumlu Nebi oğlu Halit Kara (1921- 1923)

8-Çıldır Beğrehatun köyünden 1898 doğumlu Emin oğlu Allahverdi Yıldız (1921- 1923)

9-Çıldır, Güvenocak köyünden 1900 doğumlu Sait oğlu Alâeddin Ertem (1921- 1924)

10-Çıldır, Gülyüzü köyünden 1897 doğumlu Kazım oğlu Ağa Kaya (1921- 1923)

11-Çıldır, Gülyüzü köyünden 1895 doğumlu Esat oğlu Eyüp Yıldırım (1921- 1924)

12-Çıldır, Gülyüzü köyünden 1901 doğumlu Arap oğlu Haydar Çaylı (1922- 1924)

13-Çıldır, Gülyüzü köyünden 1897 doğumlu Halil oğlu Ağa Kişi Bingöl (1922?1924)

14-Çıldır, Âşık Şenlik köyünden 1899 doğumlu Kerim oğlu Ağadede Aydemir (1921- 1924)

15-Çıldır,  Kaşlıkaya köyünden 1899 doğumlu Recep oğlu Kara Yıldız (1921- 1924)

16-Çıldır, Eşmepınar köyünden 1899 doğumlu Kahrı(a)man oğlu Rüstem Diktaş (1921- 1922)

17-Çıldır, Övündü köyünden 1899 doğumlu İsa oğlu İsmail Şamdan (1920- 1922)

18-Çıldır, Gölebakan köyünden 1901 doğumlu Halil oğlu Asker Arpaçay (1921- 1929)

19-Çıldır, Baltalı köyünden 1900 doğumlu Memet oğlu Kadir Akçay (1921- 1924)

20-Çıldır, Akdarı köyünden 1898 doğumlu Mahmut oğlu Osman Kötek (1921- 1923)

21-Çıldır, Akçil köyünden 1901 doğumlu Taştan oğlu Süleyman Taştekin (1922?1924)

22-Çıldır, Öncül köyünden kaydı çıkmayan Bilal oğlu Mikdat Diril.

23-Çıldır, Öncül köyünden kaydı çıkmayan Alipaşa oğlu Muhlis Güngör

24-Çıldır, Öncül köyünden kaydı çıkmayan Derviş oğlu Yadigâr Havuz

25-Çıldır, Öncül köyünden kaydı çıkmayan Mehmet oğlu Mevlüt Özdemir

26-Çıldır, Öncül köyünden kaydı çıkmayan Işık oğlu Şahbaz Çalışkan.

27-Çıldır, Öncül köyünden kaydı çıkmayan Arif oğlu Hacı Kale

28-Çıldır, Öncül köyünden kaydı çıkmayan Mehmet Ağa oğlu Yunus Koca

29-Çıldır, Öncül köyünden kaydı çıkmayan Seyyit oğlu Hamza Cıdımal (Yürüyerek üç ayda kurtuluş savaşına katılmıştır.)[7]

ÇILDIR ASKERLİK ŞUBESİNDE KAYITLARI BULUNAN ÇILDIR´LI KORE GAZİLERİ.

1-Koçgüden köyünden 1933 doğumlu Garip oğlu Tahir Kızıltepe (1954- 1956)

2-Doğruyol köyünden 1932 Doğumlu Aslan Oğlu Şehrali Genç (1952- 1954)

3-Doğruyol köyünden 1932 Doğumlu Rüstem oğlu Rasim Genç (1952?1954)

4-Göldalı köyünden 1932 Doğumlu Cebrail oğlu Hüseyin Olgun (1952?1954)

5-Akkiraz köyünden 1932 Doğumlu Yadigâr oğlu Asım Ocak (1952- 1954)

6-Dede Korkut mahallesinden 1930 Doğumlu Nurettin oğlu Veyis Koşar  (1952- 1954)

7-Akkiraz köyünden 1932 Doğumlu Veysel oğlu Nevzat Ocak (1952?1954)

8-Âşık Şenlik köyünden 1930 Doğumlu Ahmet oğlu Zekeriya Çınal (1951- 1953)

9-Âşık Şenlik köyünden 1931 Doğumlu İmdat oğlu Rasim Karadeniz (1952- 1954)

10-Âşık Şenlik köyünden 1930 Doğumlu Hasan oğlu Zekeriya Karadeniz (1950- 1952)

11-Âşık Şenlik Köyünden 1930 Doğumlu Temzar oğlu Bahri Çiftçi (1951- 1953)

12-Âşık Şenlik köyünden 1929 Doğumlu Mehmet oğlu Himmet Şeker (1949- 1959)

13-Dirsekkaya köyünden 1931 Doğumlu Furganı oğlu Zekeriya Taşdemir.(1952- 1953)

14-Sazlısu köyünden 1932 Doğumlu Şaban oğlu Muzaffer Vatangül (1952- 1954)

15-Sazlısu köyünden 1930Doğumlu Latif oğlu İmdat Ündüz Bey (1951?1953)

16-Kurtkale köyünden 1932 Doğumlu Kadim oğlu Yılmaz Akçay (1952- 1954)

17-Öncül köyünden 1932 Doğumlu Kasım oğlu Fahri Güngör (1952- 1954)

18-Gölbelen köyünden 1929 Doğumlu Şenlik oğlu Nebi Sündüz (1949?1952)[8]

19-Mehmet SUBAŞI                  Kore Gazisi          Akdarı Köyü -Çıldır

              ÇILDIRLI KIBRIS ŞEHİDLERİ  (1974 YILI) LİSTESİ

1-)Çıldır, Taşdeğirmen köyünden 1953 doğumlu Elbeyi oğlu Kurban Orhan (1973?1975).

2-)Çıldır, Taşdeğirmen köyünden 1953 doğumlu Kara oğlu Haşim Kenar (1973?1975).

3-)Çıldır, Eşmepınar köyünden 1953 doğumlu Şenlik oğlu Orhan Uzunkaya (1973?1975).

4-)Çıldır Zurzuna Mahallesinden 1953 doğumlu Yunus oğlu Rıfat Kılınç (1973?1975).

5-)Çıldır, Gölbelen köyünden 1953 doğumlu Çerkes oğlu Selahaddin Gölbaşı (1973?1975)

6-)Çıldır, Kotanlı köyünden 1953 doğumlu İsmail oğlu Salman Tonga (1973?1975).

7-)Çıldır, Yeni Beyrehatun Köy. 1953 doğumlu Aslan Paşa oğlu Nevzat Özhan (1973?1975).

8-)Çıldır, Doğruyol Köyünden 1953 doğumlu Kaya oğlu Muzaffer Deprem (1973?1975).

9-)Çıldır, Kakaç köyünden 1953 doğumlu İlyas oğlu A.Murat Şimşir (1973?1975). 

10 Çıldır, Öncül Köyünden 1953 doğumlu Beşir oğlu Yücel Cömert (1973?1975) 1996´da vefat.

11-)Çıldır, Akkiraz köyünden 1953 doğumlu İsmail oğlu Turan Çubuk (1973?1975).

12-)Çıldır, Akkiraz köyünden 1953 doğumlu Mustafa oğlu Yüksel Akçay (1973?1975).

13-)Çıldır, Akdarı köyünden 1953 doğumlu Şaban oğlu Ş.Öner Kötek (1973?1975)

14-)Çıldır, Gölebakan köyünden 1953 doğumlu Alyar oğlu Şinasi Tektaş (1973?1975).

15-)Çıldır, Âşık Şenlik köyünden 1953 doğumlu Kadir oğlu Kadir Kaya (1973?1975).

16-)Çıldır, Damlıca Köyünden 1953 doğ. İsmail oğlu Hurrem Karakaya (1973?1975)[9].

                                   MERYEM ŞEHİTLİK ANITI (KOTANLI KÖYÜ)

  1914 yılında Ermeni zulmünden kaçarak sığındığı Kotanlı köyünde yine Ermeni askerlerce ele geçirilerek 89 kişiyi katletmesinin ardından Kotanlı köyünde yapılan Meryem Şehitlik Anıtı  

 Şehitlikte isimleri belirlenenlerin dışında Otuz Yedi (37)  kişinin de ismi belirlenememiştir.

 1-Ali

2-Naci

3-Nuri

4-Kerim

5-Samet

6-Garip

7-İsmail

8-Hüseyin

9-Öner

10-Hasan

11-Kurban

12-İsmail

13-Muhtar

14-Süleyman

15-Mustafa

16-Abbas

17-Ahmet Ali

18-Bayram Ali

19-Mollapaşa

20-Mir Mehmet

21-Kara Hüseyin

22-Murat Mahmut

23-Kerim Oğlu Refik

24-Eyüp Kurbanoğlu

25-Kerim Oğlu İsrafil

26-Mustafa Oğlu Hüseyin

27-Yusuf Oğlu Ellez

28-Kerim Hasan

29-Sabri

30-Eset

31-Ahmet

32-Hüseyin

33-Mustafa Mustafa

35-Musa

36-Şemsettin

37-Molla Veli

38-Muhammet

39-Avcuoğlu Paşa

40-Gülmehmet

41-Peri Nenenin Kız

42-Peri Bayan

43-Kara Hüseyin

44-İcan Oğlu Ali

45-Türe Muhammet

46-Kör Musa

47-Kerim Oğlu Metin

48-Ahmet oğlu Nebi

49-Osman Oğlu Hasan

50-Kara Hüseyin Oğlu Ali

51-Şeh Ali´nin kardeşi

52-Ali Oğlu Nevruz**

İsmi bilinmeyen 37 kişi

Çıldır Manşet sitesi çalışanları olarak Tüm şehitlerimizi saygı ve rahmetle anıyoruz. Gazilerimize de selam ve saygılarımızı gönderiyoruz.

Not: Araştırmamızda yazılı kaynaklarda isimlerini tespit ettiğimiz Çıldırlı şehitlerin ve gazilerimizin isimlerini yazdık. Listede isimleri olmayan şehitlerimiz ve gazilerimiz var ise sayın okuyucularımız yorum kısmında yazarak destek olabilirler.