ANADOLUYA AÇILAN KAPI ÇILDIR İLÇESİ

                                TARİH, KÜLTÜR, DOĞA VE TURİZİM İLE İÇ İÇE İLÇEMİZ

                                             ANADOLUYA AÇILAN KAPI ÇILDIR İLÇESİ

              Yüzyıllar boyu Krallık, Prenslik, Eyalet Merkezi olmuş, Osmanlı’dan ayrılmadan önce de Sancak Merkezliği yapmış olan Çıldır, bugün bir ilçe merkezidir.

                    Bugünde büyük bir yerleşim alanı olan, Çıldır İlçesi’nin toplam yüzölçümü:  1446 kilometrekaredir. Otuz beş köyü ve bir mezrası bulunmaktadır.

                Çıldır ilçe merkezi alabildiğine uzanan büyük bir ova üzerinde kurulu olup, çok güzel bir kenttir. Mahallelerinden biri Yıldırım Tepe Dağı’nın eteklerinde kuruludur. Bu dağ 9.8.1578-10.08.1578’de Safevi ordusu Başkomutanı Tokmak Han’ın, Osmanlı Ordusuyla Çıldır Ovasında yapacağı büyük savaşta, otuz bin seçkin İran Askeri’yle arkasını dayadığı dağdır.

               Çıldır’ın ulaşım ağı çok gelişkindir. Çıldır-Kars arası Doğruyol köyü güzergâhında asfalt yol vardır. Ayrıca Çıldır-Kars arası Gülyüzü köyü (Pekreşen) eski Rus yolu (steplize)  zaman zaman kullanılmaktadır. Bu yol ( Çiyehor) Rus işgali altında iken yapıldığı yöre halkı tarafından söylenmektedir. Çıldır ile Kars arasında Arpaçay ilçesi vardır. Çıldır’dan 7 kilometre sonra Çıldır Gölüne varılır. Yol Çıldır gölünün kuzey, kuzeydoğu ile doğu kıyılarını dolaşarak sürer. Çıldır Gölü’nden sonra 40–45 kilometre daha gidilince Arpaçay’a varılır.

                Çıldır ile Ardahan arasında da çok önceden bu yana çok geniş bir yol vardı. Büyük Çıldır savaşı için 110.000 kişilik Osmanlı Ordusu 2800 yüklü deve, çok sayıda top arabası ile bul yoldan geçerek Çıldır’a gelmişlerdir.

               1985 Yılı’ndan sonra ise; T.C. Karayolları Genel Müdürlüğü’nce Ardahan ile Çıldır arasında çok daha kestirme, geniş bir yol yapılmıştır. Yeni yapılan bu yoldan ötürü Ardahan ile Çıldır arası taşıtla 20-30 dakikaya inmiştir. Çıldır Ardahan arası 42 Km’dir. Bu yol 1992 yılında Ardahan’ın il olması sonrası yeniden asfaltlanmıştır.

              Yine T.C. Karayolları Genel Müdürlüğü, Aktaş sınır kapısı ile ilçe merkezi arasındaki yolu genişleterek daha elverişli bir ulaşım ağı durumuna getirmiştir bu yol da çok eski bir yoldur. Bu yoldan Tiflis’e dek gidilebilmektedir. Osmanlı İmparatorluğu, Kafkasya’daki savaşlarda bu yolu, top yolu olarak kullanmıştır[3].

         Çıldır Kenarbel köyünde ki “Aktaş” sınır kapısından, Rusya ikinci cihan savaşına değin Kars ve yöresinden çok ucuza aldığı canlı hayvan, hayvan mahsulleri ve tahıl ile balya halinde ot alarak 1921 Moskova ve Kars Muahedelerine göre  “serbest liman” sayılan Batum yoluyla Avrupa ve bilhassa Almanya’ya gönderiyordu.

           En kısa zamanda tekrar hizmet vermesi için Aktaş sınır kapısında Gümrük binaların inşaatına 16.Kasım 2013 yılında başlanıldı. “Türkiye’nin üçüncü büyük Sınır Kapısı olacak olan Çıldır Aktaş Sınır kapısı Gürcistan üzerinden Türkî Cumhuriyetler ve Orta Doğuya açılacak en önemli ticaret noktası olacak. Son derece stratejik öneme sahip olacak olan Aktaş Sınır Kapısı ile gerek bölge ekonomisine gerekse ülke ekonomisine büyük katkıların sağlanması amaçlanıyor.

           2008 yılında temeli atılan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattının büyük bir kısmı Çıldır ilçesi sınırlarından geçmektedir.

          Demiryolu hattı Azerbaycan`ın başkenti Bakü şehrinden Gürcistan`ın Tiflis ve Ahılkelek 

         Şehirlerinden geçerek Türkiye`nin Kars şehrine gidecektir. Bu demiryolu hattı Azerbaycan`la Türkiye`yi birleştirmeyi amaçlamaktadır. Demiryolunun tamamı 180 km olup, toplam maliyeti de 450 milyon dolardır. Demiryolunun 76 km. Türkiye`den, 29 km`si Gürcistan`dan, 80 km`si ise Azerbaycan`dan geçecektir.

            Hattın Gürcistan kısmının temeli 21 Kasım 2007 tarihinde üç ülkenin cumhurbaşkanlarının katılımı ile atıldı. Hattın 24 Eylül 2012 tarihinde tamamlanması öngörülmektedir. Türkiye tarafında kalan bölümünün yapılması için ise 24 Temmuz 2008 de temeli atılmıştır. SONUÇ: 76 km’si Türkiye, 29 km’si ise Gürcistan’da altyapısı çift, üstyapısı tek, sinyalli ve elektrifikasyonu olarak inşa edilmesi planlanan toplam 104 km uzunluğundaki hatta Kars, Tiflis ve Bakü arasında yük taşımacılığının yanında yolcu taşımacılığı da öngörülmüştür. Hattın işletmeye alınacağı planlanan 2011 yılında; 1 Milyon yolcu ve 6,5 Milyon ton yük, 2034 yılında ise söz konusu proje hattı üzerinde 3 Milyon yolcu ve 17 Milyon yük taşıma kapasitesi olacağı tahmin edilmektedir. Hattın gerçekleştirilmesi ile bu bölgeye gerek istihdam, gerekse ticari açıdan büyük bir canlılık getireceği rakamlardan net olarak anlaşılmaktadır. Bakü-Tiflis-Ceyhan ve Bakü-Tiflis-Erzurum Projelerinden sonra her üç ülkenin gerçekleştirdiği üçüncü büyük proje olan bu proje, yukarıda da belirtildiği üzere, üç ülkenin tarihten gelen dostluklarını daha da pekiştirecek, bölge halkına barış ve refah getirecektir. BTK Projesinin hayata geçirilmesi ve inşası devam eden Boğaz Tüp Geçişinin (Marmaray Projesi) tamamlanması ile ayrıca bu projeleri destekleyen diğer demiryolu projelerinin inşasıyla; Asya’dan Avrupa’ya, Avrupa’dan Asya’ya çok büyük hacimde taşınabilecek yüklerin önemli bir bölümü Türkiye’de kalacak, böylece Türkiye, uzun vadede milyarlarca dolar taşıma geliri elde edebilecektir[7]

                                                   Çıldır’ın Coğrafi Yapısı

    İlçe merkezi, ortalama 1950 m. yükseklikte düz bir alana kurulmuş, köyleri ise kısmen düz ve kısmen de engebeli bir arazi üzerine yerleşmiştir. İlçenin toplam yüzölçümü 1163 km2 dir. Bunun 1016 km2’ lik kısmı kara, geri kalan kısmı ise göllerle oluşmaktadır. Bu göllerden Çıldır Gölü (Kükreyen Göl),  kayma oluşumsal  (Tektonik) bir çukurlaşma alanı önünde bir lav akıntısının set yapmasıyla oluşmuştur. Göl yüzölçümü 118 (120) Kilometrekaredir. Yükseltisi 1959 metre; uzunluğu 18 kilometre genişliği 12 kilometredir. Gölün en derin yeri 42 metredir. Kış aylarında büyük ölçüde donan gölün derinliği yaklaşık otuz metreyi bulur. Gölde Büyükadacıklar bulunur. gölün güney batısında sazlıklarla çevrili bir tatlı su gölü olan Lavaş gölünü de içine alır. Cirsium eliasianum adlı bitki türü dünya üzerinde Çıldır gölü ve çevresinde bulunmaktadır. Tepeli Pelikan, angut, turna ve Van Gölü Martısı gibi kuş türleri bulunmaktadır. Gölde yoğun olarak balıkçılık yapılmaktadır[8].Gölde, Aynalı sazan, İsrail sazanı, Alabalık, Şafak gibi balık türleri ve tatlı su ıstakozu bulunmaktadır

   Çıldır gölü bir yüreği andırmaktadır. Çıldır, ülkemizin en önünde Türkiye’nin yüreği gibidir. Çıldır gölü yaz aylarında bulunmaz bir dinlence yeri olabilir. Yüzmek için tertemiz suları güneşlenmek içinde elverişli kıyıları vardır. Bahar aylarında etrafı çiçek tarlasına dönen gölün suları Arpaçay’a boşalıyor. Kışın donan gölde buz kalınlığı 60–70 cm. olur. Göl donunca bir zamanlar ulaşımı sağlayan kızaklar artık turistik faaliyetlerde kullanılmaya başlandı.

         “1.794 m. yükseklikteki Aktaş (Hozapin) gölü, Doğu-batı yönünde faylarla çökmüş aynı isimli havzanın alçak kesimini işgal etmiştir. Özellikle gölün güney kesiminde heyelanlı fay dikliği uzanmaktadır.

    Hozapin gölünün güneyindeki volkanik eşikten sonra güneyde Çıldır havzasına geçilir. Doğu-Batı yönünde uzanan bu havza genç çökellerle dolmuş olup, 2000 m. civarındadır.”Aktaş gölü 27 km2 alana sahiptir.

“Türkiye-Gürcistan sınırında yüksek platoda tektonik özellikte sodalı bir göldür. Gölün üçte biri Gürcistan, geri kalan kısmı ise Türkiye sınırları içerisindedir. Göl içerisinde irili ufaklı çoğu kayalık 12 adacık bulunur. Gölün kıyısında 120 hanelik Kenarbel köyü, kuzeydoğusunda 20–50 hanelik Gürcü(Garzak) köyü bulunmaktadır. Göl genel olarak eriyen kar suları ile beslenmektedir. Göl, derin bir çanak görünümünde olup etrafı meyilli otlak ve kısmen kuru tahıl alanları ile çevrilidir. Aktaş gölü Tepeli Pelikan ve Ak Pelikan’ın bir arada ürediği tek yerdir. Göldeki adacıklarda Boz kaz, Angut, Yabani ördek gibi kuşların yuvaları bulunmaktadır. Ayrıca son yıllarda gölde tatlı su balıkçılığı da yapılmaktadır.

     Bölgemizin en yüksek dağı Keldağ ve Gök (Göğ) dağdır, her iki dağın yüksekliği’ de 3000 m. dir. Dağların zirvesi bulutlara komşudur. İlçenin doğusunu, Halkın Göğ dağ dediği, kamusallıkta ise; Akbaba adı verilen dağ kaplamaktadır. Çıldır Türkiye-Gürcistan sınırı’nın tümü ile Çıldır/Türkiye-Ermenistan sınırının küçük bir bölümü bu dağın tepelerinin çeşitli yerlerinden geçmektedir[9].  İlçede 2 adet akarsu bulunmaktadır, bunlar Kura ve Karasu isimleriyle bilinmektedir.

    Çıldır’ın her yanı çayırlarla, tarlalarla, yaylalarla kaplıdır. Çıldır ilçe merkezinin olduğu denli, her köyün ayrı ayrı yaylaları vardır. Halkın bir bölümü yaz aylarında hayvanlarıyla birlikte yaylalara çıkarlar. Yaylalarda günlük gereksinmelerini olduğu denli, kışlık yağ, yoğurt, peynir gereksinmelerini anıklarlar. Yayladakiler, sonbahar’da dönerler.

      Çıldır’da her türlü büyükbaş, küçükbaş hayvanlar ile tavuk, kaz, ördek, hindi gibi çeşitli türde kümes hayvanı yetiştirilir. 2013 verilerine göre bölgedeki canlı hayvan sayısı, Büyük baş hayvan 42000,Koyun 24600’dir.2014 verilerine göre hayvan sayısında pek artış olmamıştır. İlçe de yıllık toplam 20 bin ton süt mandıralarda işlenmekedir. Süt’ten Kaşar, Beyaz peynir ve Çeçil (tulum peyniri) yapılır. Kere/Tere ve sarı yağ  (sade) üretimi de yapılmaktadır. Son yıllarda ilçede kurbanlık hayvan besiciliğide gelişmiş durumda.2003 ve 2013 yılları arasında ilçeden batıya 10500 canlı hayvan gönderilmiştir. İlçe merkez ve genelinde ekili Toplam tarla 91000 Dekar arpa: 35000 dekar buğday: 15000 fiğ: 25000 korunga: 3500 yonca1500 nadas;8000 dekar meyve bahçesi:

     Kışları çok sert ve soğuk, yazları ise ılık ve yağışlı geçen bir kara iklimine sahiptir. En soğuk ayın sıcaklık ortalaması –30 derecedir. En sıcak ayın sıcaklık ortalaması ise +25 derecedir. Çıldır ilçesine bağlı 35 köy ve bir mezrası vardır. Çıldır ilçesine bağlı iken 1992 yılında Ardahan’ın il olması ile Çıldır ilçesinin Ardahan iline bağlanması üzerine dokuz köy (Doğruyol, Kakaç, Çanaksu, Göldalı, Aydıngün, Gülyüzü, Bozyiğit ve Taşköprü) referandum sonucu ayrılarak Arpaçay ilçesine bağlanmıştır.

                                                     Çıldır’da Turizm

     İlçe, Turizm açısından önemli potansiyele sahip olup, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekecek gezip görmeye değer tarihi eserleri bulunmaktadır. Çıldır Tarihi kalıntılar yönünden de oldukça zengindir. Çıldır’ın bütün çevresi kalelerle doludur. Doğankaya (Helevan)) köyü’nün Vale kalesi, Yeni Beyrehatun köyü’nün Yeni Kalesi, Kurtkale’nin Kızlar Kalesi, Ağçakale Köyü’nün Akçakale (Alpaslan) adası bunlara örnek gösterilebilir.

      İlçeden 2 km mesafede bulunan Şeytan Kalesi, İlçenin Övündü köyü yakınlarında bulunan 7 katlı mağaralar ve bu mağaralara 600 m uzaklıkta bulunan Gürcistan sınırı bitişiğindeki Kurt Kalesi, Kırk Ayaklı Mağaralar (Akçil köyü) Mağmut Mağaraları (Kenardere Köyü)  Çıldır Gölü içerisinde bulunan Kuş Adası, Akçakale köyü içerisinde bulunan Alpaslan Adası ve adanın içerisinde bulunun yeraltı mağaraları ile kiliseler bulunmaktadır. Ayrıca Çıldır gölü Akçakale (Alparslan) yarımadası, Yazılı dönem öncesi kazı bilimsel buluntular yeridir. Prof. Dr.İ. Kılıç Kökten’in bu yerde değerli kazı bilimi araştırmaları vardır.

     Çıldır’ın tarihi güzelliklerini anlatan bir kitap Kaymakamlığın (Kaymakam. Hulusi ŞAHİN) desteği ile 2001 yılında akademik çalışma niteliğinde yayınlanmıştır. Özellikle kış aylarında buz tutan çıldır gölü üzerinde yapılan etkinlikler gerek yazılı medyada gerekse TV. Kanallarında yayınları yapılmaktadır.

ŞEYTAN KALESİ: Çıldır ilçe merkezine 1 km. uzaklıktaki Yıldırım Tepe köyünün yaklaşık 1,5 km. kuzeydoğusunda Karaçay Vadi’sinde, oldukça sarp ve müstahkem alana kurulmuş bir kaledir[10].

     Beyrehatun ormanları Çıldır’ın ormanlık alanlarıdır Çıldır’ın her yeri çiçeklere bezeli bir kenttir. Çıldır ve çevresinde yaklaşık ikibin çeşit çiçek bulunmaktadır. Bu nedenle yörede arıcılık’da (Kafkas Arı ırkı) yapılmaktadır. Çıldır balı Türkiye’nin en nitelikli, en lezzetli ballarındandır resmi kayıtlara göre Çıldır’da 4700 adet arı kovan bulunmaktadır.

       “Kars üzerinden giderken Arpaçay’ı geçtik den bir süre sonra yol göl kıyısını dolaşarak sürer göl boyunca vapurdan sanırsınız kendinizi Çıldır’a varıp taşıttan indiğinizde, şirin, güzel bir kente ayak bastığınızı duyumsar, çevrede dolaşan sıcak, konak sever insanlar görürsünüz çok değişik uygarlıklar görmüş olan insanların çocukları, binlerce yılın uygarlık izlerini taşırlar” 

                                                             NÜFUS

      Halkının demografik yapısı; Terekeme, Oğuz ile Kıpçak Türklerinden oluşur. Halkın geçim kaynağı hayvancılık ve tarımdır.Ayrıca göl de amatör balıkçılığı da yapılmaktadır.  .

     11.08.1578’den 1867 Yılı’na değin Osmanlı İmparatorluğuna Eyalet ve Sancak beyliği yapan Çıldır ilçesi ne yazık ki ilerleyen zaman içerisinde batı illerine sürekli göç vermiştir.1935–2013 yılları arasında ki istatistikî kaynaklara göre Çıldır’ın nüfus tablosu.

1935–2013 Yılları arasında Çıldır’ın nüfusu değişkenlik göstermiştir.

                                      ÇILDIR’LI MİLLETVEKİLLERİ

      Çok Parti’li Dönemde TBMM’nde Milletvekili Olarak 4 Kişi Görev Yapmıştır. Bunlardan İlki,”KARS Şura’lar Hükümetinin Meclis Başkanlığını Yapmış Olan Dr Esat Oktay’dır Dr Esat Oktay(TBMM VII. Dönem 1943-VIII. Dönem 1946-IX. Dönem 1950)

 Çıldır’ın Güvenocak (Zinzal) Köyünde Doğmuş’dur Öteki Milletvekillerimiz Çıldır İlçesi Eşmepınar (Purut) Köyünden Emekli Albay Bahtiyar Vural’dır(TBMM XII. Dönem 1961) Çıldır Merkez doğumlu Prof. Dr.Esbender Korkmaz 23.dönem Milletvekili ve Çıldır Dirsekkaya Köyü’nden Ensar Öğüt’dür 22. Ve 23. Dönem milletvekilidir. Atila Kaya–24.Dönem İstanbul Milletvekili, Çağla Aktimur Özyavuz 23.Dönem Şanlıurfa Milletvekili.

                                      ÇILDIR BELEDİYE BAŞKANLARI

Atıf Ababay:                                 1950’den 1973 Yılına Kadar

Adil Yılmaz:                                  1973’den 1984 Yılına Kadar

Ercan Şirin:                                   1984’den 2004 Yılına Kadar

M.Nizameddin Coşkun:                2004’den2009 Yılına Kadar

Nurettin Aygün:                            2009’den 2014 Yılına Kadar

K.Yakup Azizoğlu :                        2014……Devam ediyor.

Geçmiş Yıllarda KARS Belediye Başkanlığı Yapanlar.

Nevruz Gündoğdu        (1950–1953)

Sabri Koç                       (1981–1983)

                                                     ÇILDIR’DA KÜLTÜR

       Çıldır’da okuryazar sayısı her dönemde yüksek olmuştur. Her uğraş alanında (Doktor, Mühendis, Yargıç, Savunucu, Subay, Savcı, Öğretmen, gibi) okumuş insanları vardır[11]. 

 Akademisyenler

Prof. Dr. Esfender Korkmaz

Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi Rektörü)

Prof. Dr. Hikmet Timur

Prof. Dr. Yusuf Bayraktar (Hacettepe Üni.)

Prof. Dr. Turan KARACA (Trakya Üni.)

Doç. Dr. Ali Murat Aktemur (Atatürk Üni.)

Doç. Dr. Ali Demir (Kocaeli Üni.)

Yrd. Doç. Dr. Mitat Durmuş (Ardahan Üniversitesi)

Yrd. Doç. Dr. Alptürk Akçöltekin (Ardahan Üniversitesi)

Yrd. Doç. Dr. Suat Vural (Ardahan Üniversitesi)[12]

     Çıldır’ın insanı, geçmişten bu yana ekince ( kültüre ) ,bilgiye, iyiye, güzele, yeniye, çağdaşlıkla, çok ilgilidir

   Kıt olanaklar içinde ekinçse (kültüre) .yazınsa(edebi) değeler yalatan yetenekli, üretken insanları vardır Çıldır’ın. Buna çok sayıda yetişmiş Âşık ozanlar örnek olarak gösterilebilir.                                                     

                               ÇILDIR’LI ÂŞIKLAR İLE OZAN (ŞAİR) LAR

                                                ÂŞIK ŞENLİK (1850–1913)

         Çıldır’ın yetiştirdiği çok yetenekli en büyük âşıklarımızdandır. Âşık Şenlik o günkü adıyla Suhara köyü’nde doğmuştur. İç İşleri Bakanlığı’nın 18.7.1997 günlü 54817 sayılı yazısı üzerine 1580 sayılı Belediye Yasa’sının 9.kuralı gereğince, Bakanlar Kurulunun 23.7.1997 günlü 1997/9682 sayılı kararı ile Yakınsu (Suhara) Köyü’nün adı Âşık Şenlik köyü olmuştur.

    Büyük bir saz ustası olan Âşık Şenlik koşuklarını bilimsel bir anlatım, ustaca bir özençle dile getirmiştir. Âşık Şenlik, ilgili bir kişi olduğu için bu bilgisi koşuklarını yansımıştır.

      Âşık Şenlik’in koşuklarının bir başka özeliği’de, bunların önemli bir bölümünü tarihi belge, tarihi yapıt niteliği’nde olmalarıdır. Âşık Şenlik’in bu nitelikteki koşukları, O’nun, günü’nün yönetsel örgütünü, yönetsel düzenini çok iyi bildiğini kanıtlamaktadır[13]

Aşık Sedayi Baba: (1823–1888)  Çıldır’ın Kuzukaya köyünde doğdu. Âşık Şenlik’in çağdaşıdır.

Aşık İrfani Hoca:  l750…..? Kunduzhev köyünde doğdu.(Çıldır`ın şimdi harabe olan köyü.).

Molla Halis:18.yy. Çıldır’ın Damlıca köyünde yaşamıştır.

Âşık Kasım: Âşık Şenlik’in Oğludur.1957 yılında köyünde ölmüştür.

Âşık Nuri Şenlikoğlu: 1931 yılında Suhara-Yakınsu köyünde doğdu. Âşık Kasımın Oğlu’dur. Çok genç yaşta (1950)  ölmüştür.

Âşık Yılmaz Şenlikoğlu:1939 yılında Çıldır-Âşık Şenlik beldesinde doğdu.Âşık Şenlik’in Torunu,Âşık Kasımın Oğludur Dede’si İle Baba’sı Gibi  Çok Yetenekli,Usta  Bir Ozan’dır.İzmir’de ikamet etmektedir.

Âşık Mehmet Oktay (Erkani): 1956 yılın da Çıldır’ın Güven Ocak Köy’ünde Doğmuştur Âşık Mehmet Oktay, Dr. Esat Oktay‘ın Kardeşi Emir Oktay’ın, Zülfikar Oktay’dan Olan Torunu’dur. Halen Güvenocak köyünde ikamet etmekte.

Âşık Yener Yılmazoğlu: 1958 yılında çıldır ilçesi Dede Korkut mahallesinde doğdu. Uzun yıllardır çeşitli televizyon kanallarında “SARITEL” adlı Âşıklar programı yapmaktadır.

Âşık Dursun Durdağı (Burhani): 1937 yılında Arpaçay’ın Gediksatılmış köyünde doğdu.
1951 yılında ailesiyle birlikte babasının doğduğu yer olan Çıldır’ın Zinzal (şimdiki adı Güvenocak) köyüne göç etti. Âşıklık geleneğini de bu dönemde öğrenmeye başladı. Bir adet şiir kitabı yayınlanmıştır. İstanbul’da ikamet etmektedir.

Âşık Behram Aktimur (Behrami): 1959 yılında çıldır ilçesi yıldırım tepe köyünde doğdu. Bir kamu kuruluşundan emekli olup. Ankara’da ikamet etmektedir.

Âşık İsrafil Uzunkaya (Seyyati): 1956 yılında Çıldır’ın Eşmepınar Köyünde Doğmuştur. Âşık’lığın Yanı Sıra Köyde Çiftçilikle uğraşmaktadır

Âşık Yavuz Timur: 1962 yılında Çıldır-Eşmepınar köyünde doğmuştur.

Âşık Tünay Aksu. Çıldır-Damlıca köyü doğumludur.

Âşık Tuncer Gündoğdu. Çıldır Saymalı Köyü

Âşık Hüseyin Altıntaş Çıldır-Gölbelen köyünden 2012 yılında aramızdan ayrılmıştır.

Şair Hüseyin Tellioğlu:1946 yılında Çıldır’ın-Eski Beyrehatun köyünde doğdu. İstanbul’da yaşamaktadır. İki adet şiir kitabı yayınlanmıştır.

Şair Aslan Usta: (1900-1974)Çıldır’ın Kaşlıkaya (Vartmana) köyünde doğdu.

Şair: Mansur Öztürk: 1949 yılında Çıldır’ın Baltalı köyünde doğdu. Halen İzmir’de ikamet etmektedir.

Şair: Nuri Ağdemir:1946 yılında Çıldır’ın Kurtkale köyünde doğdu. İzmir’de oturmaktadır.

Şair: Taner Karataş. 1969 Yk. Cambaz köyü doğumlu. İstanbul’da ikamet ediyor.

    Bu Âşık’larımızdan ayrı olarak Türk Halk Müziği’nin sevilen, yetenekli Sanatçılarından Nuray Hafiftaş ve Burhan Yıldırım’da Çıldır’ın Eski Beyrehatun Köyündendir