Damızlığa ayrılan erkek danalar özel bir bakım ve beslemeye alınır. Damızlık dişi erkek hayvanlar kasaplık olarak besiye alınabilir.
Dişi buzağılardan; kuvvetli, canlı, düzgün, sıhhatli, düzgün vücutlu ve derisi yumuşak olanlar damızlığa ayrılır.
4 aylığa kadar buzağılara buzağı büyütme yemi verilir. Daha sonra karma yem ile beslenebilir. Bu da her 100 kg. canlı ağırlığa günde ½ kg hesabıyla verilir. Ayrıca kaliteli çayır otu ve kuru ot da yedirilir.
Buzağılar 5. ve 6. aylarda hızla büyürler. Günde ortalama 750 gr. canlı ağırlık ar tışı kazanırlar. Onun için bu dönemde proteince zengin yemlerle beslenmeleri gerekir.
Yazın merası bulunan yerlerde damızlık dişilerin 6. aydan sonra merada beslenmesi en iyi usuldür. Hayvanlar günde 15-20 kg. mera otu yerler, böylece ihtiyaçlarını tümüyle karşılamış olurlar.
İyi kalitede otu olmayan bir meraya salınan danaların günde 1 kg. karma yem ile desteklenmesi gerekir.
Merası bulunmayan işletmelerde genç damızlıklar çok iyi beslenmelidir. Kesif yem yanında, kaliteli kuru ot, kuru yonca da yedirmelidir. Kesif yem günde 0,5-2 kg. arasında verilebilir.
Kesif yem yanında kaliteli ot da verilmeli.
İster merada, ister ahırda beslensin, danalara mineral madde ve tuz vermek şarttır. Mineral karması verilebilir yada önlerine içerisinde bir çok mineral ihtiva eden yalama taşı konabilir.
Yeni gelişen erkek ve dişi danalar bir arada bulundurulmamalıdır.6. aydan sonra cinsel gelişme gösteren erkek danalar dişilere aşmaya çalışır. Bazı dişiler gebe kalabilir. Bu gebelikler istenmez. Onun için erkek ve dişi danalar ayrı yerlerde tutulmalıdır.
BİR YAŞINDAKİLERİN BESLENMESİ
Birinci yılda genç sığırlara kesif yem vermeye devam edilir. Genç hayvanlar kaba yemi kolayca sindiremezler. Onun için besleyici yemler tercih edilir.
Elde mevcut olan yemlere göre:
Kuru çayır otu + Çayır silajı veya;
Kuru çayır otu + yemlik pancar yada;
Kuru çayır otu + mısır silajı + çayır silajı şeklinde bir yemleme yapılabilir.
Bu yemlere mineral karması eklemeyi unutmamalıyız.
Danaları sadece iyi beslemek yetmez. İyi bakım da ister. Tırnaklarının temiz ve kuru kalması gerekir. Altlarına bol ve temiz yataklık atılmalıdır. Danalar için en uygun ahır ısısı 10-18 0C arasıdır.4-8 aylık iken Brusella aşısı yapılmalıdır.
DÜVE > GEBE DÜVE > İNEK
Hepimizin çok iyi bildiği gibi yeni doğmuş yavruya BUZAĞI diyoruz. 6-12 aylık olanlara DANA, bir yaşını geçmiş fakat doğum yapmamış dişi sığırlara DÜVE diyoruz. İlk buzağısına gebe sığırlara GEBE DÜVE diyoruz. Gebe düve doğurup süt vermeye başlayınca da İNEK oluyor.
Düve iken iyi bakılan bir dişi, yavru ve süt verimi yüksek bir inek olur. Onun için düvelik döneminde bilinçli bir bakım ve besleme gerekir.
İyi kalitede kuru yonca, kuru ot, silaj beslemede önemlidir. Mısır silajı ile beslenen düvelerin kalsiyum ve fosfor ihtiyaçları ayrıca karşılanmalıdır.
İyi besleyeyim diye düvelere aşırı miktarda, yüksek proteinli kesif yemler yedirilmemeli. Aşırı şekilde gereksiz bir besleme olursa; düvenin yumurtalıkları yağ tutar, meme dokusu yağ tutar. O zaman da düve ya zor gebe kalır yada kısır kalır. Süt verimi de çok az olur.
Derleyen : A. Reşat Vural
